. |
1-
Korozyon Nedir ? |
|
Korozyon,
metallerin içinde bulundukları ortam ile kimyasal
veya elektrokimyasal reaksiyonlara girerek metalik
özelliklerini kaybetmeleridir. Metallerin büyük
bir kısmı su ve atmosfer etkisine dayanıklı olmayıp,
normal koşullar altında dahi korozyona uğrarlar.
Bazı soy metaller hariç bütün metal ve alaşımları
az veya çok korozyona uğrarlar. Korozyon olayı endüstrinin
her bölümünde kendini gösterir. Açık atmosferde
bulunan tanklar , depolar, direkler, korkuluklar,
taşıt araçları, yer altı boru hatları, betonarme
demirleri, iskele ayakları, gemiler, fabrikalardaki
kimyasal sıvı kapları, borular ve birçok makine
parçası korozyon olayı ile karşı karşıyadır. Bütün
bu yapılar korozyon nedeniyle beklenenden daha kısa
sürede işletme dışı kalmakta ve büyük ekonomik kayıplar
meydana gelmektedir. |
. |
2-
Katodik Koruma Nedir ? |
|
Katodik koruma, korunacak
metal yapıyı oluşturulacak bir elektrokimyasal hücrenin
katodu haline getirerek metal yüzeyinde yürümekte
olan anodik reaksiyonların durdurulmasıdır. Katodik
korumada amaç, korunacak olan metalin potansiyelini
anodun açık devre potansiyeline kadar polarize etmektir.
Bunu sağlamak için metale katodik yönde bir dış
akım uygulanır.
Uygulanmasına 1930’ lu yıllarda başlamış olan katodik
korumada son yıllarda büyük gelişmeler olmuş ve
korozyonla mücadelede en etkili ve en ekonomik yöntem
durumuna gelmiştir. Kotodik korumanın ilk uygulamaları
petrol boru hatlarında olmuştur. Günümüzde iskele
ayakları, gemiler, su ve petrol depolama tankları,
kimyasal madde taşıyan kaplar, ısı değiştiriciler,
betonarme demirleri v.b. bir çok metalik yapı katodik
olarak korunmaktadır. Özellikle yüksek basınçlı
petrol ve doğal gaz boru hatlarının emniyetle işletilebilmesi
ancak katodik koruma yapılarak mümkün olabilmektedir.
Katodik koruma, dış akım kaynaklı ve galvanik anotlu
olmak üzere ikiye ayrılır. a-
Dış Akım Kaynaklı Katodik Koruma
Dış akım kaynaklı katodik koruma metale dıştan bir
doğru akım uygulanarak yapılır. Bir transformatör
redresör sisteminden elde edilen doğru akım (-)
ucu korunacak olan metale (+) ucu da bir yardımcı
anota bağlanır. b-
Galvanik Anotlu Katodik Koruma
Galvanik anotlu katodik koruma sistemlerinde korunması
istenilen metal yapıya kendisinden daha negatif
potansiyelde bir metal (anot) bağlanarak bir galvanik
pil oluşturulur. Böylece metal yapı katot haline
getirilir. Galvanik anotlar kendiliklerinden çözünerek
aynen bir pil gibi akım üretirler. Anodun çözünmesi
sonucu açığa çıkan elektronlar, dış bağlantıdan
katoda (korunan metal yapı) taşınarak katodik reaksiyon
için gerekli olan elektronları sağlar. |
|
Galvanik anotların
akım kapasiteleri ve akım verimleri bellidir. Katodik
koruma devresine belli süre yetecek miktarda ve
sayıda galvanik anot bağlanarak korunacak metal
yapının yüzey alanı istenilen süre katot halinde
tutulabilir.
Katodik Korumanın Uygulama Alanları :
Boru hatları : İçme
suyu boru hatları, doğal gaz boru hatları, atık
su boruları deniz dibi borular, yangın hidrant boru
hatları, petrol boru hatları .
Deniz içi yapı ve araçları
: Gemiler, feribotlar, deniz otobüsleri,
denizaltı gemisi, yatlar, liman, islele, platform,
kazık ayakları, şamandıra v.s. |
|
Tanklar
: Yer altı LPG ve
akaryakıt tankları, yer üstü akaryakıt tankları
atık su tankları, içme su depolama tankları v.s. |
|
Su
sistemleri : Esanjör
soğutma ve ısıtma sistemleri, termosifonlar, buhar
kazanları, boiler tankları v.s. |
|
 |
. |
3
- Galvanik Anot Nedir ? |
|
Galvanik anot, bir yapıyı
katodik olarak korumak üzere kullanılan ve bulunduğu
ortamda pozitif iyon halinde çözünerek akım üretimini
sağlayan elektrottur. Korozyona uğramakta olan bir
metale kendinden daha aktif olan bir metal (galvanik
anot) bağlanacak olursa, bu durumda katot reaksiyonu
için gerekli olan elektronlar galvanik anot olarak
bağlanan metalin kendiliğinden yürüyen yükseltgenme
reaksiyonu ile sağlanır. Böylece korunan metal yüzeyindeki
bütün anodik reaksiyonlar tam olarak durur. Galvanik
anotlu katodik koruma da bu temel ilkeye dayanır.
Bir çelik boru hattını galvanik anotlarla katodik
olarak korumak için, boru hattına kendinden daha
aktif bir metal örneğin magnezyum anot bağlanır.
Böylece oluşan galvanik pilde magnezyum anot, çelik
boruda katot olur. Anotta magnezyum çözünerek elektron
açığa çıkarır. Bu elektronlar katodik reaksiyon
elektron ihtiyacını karşılar. Sistemin kendiliğinden
çalışabilmesi için anot ve katot arasında devre
direncini yenebilecek kadar bir potansiyel farkın
olması gerekir. |
|
. |
4
- Galvanik Anot Çeşitleri Nelerdir ? |
|
Magnezyum anot, çinko
anot ve alüminyum anot olmak üzere üç çeşit galvanik
anot vardır. |
. |
5
- Deniz Suyu İçinde Galvanik Potansiyel Serileri
Nasıldır ? |
|
Aşağıdaki tabloda galvanik
potansiyel değerleri verilmiştir. Eğer bu listeden
bir metal çifti deniz suyunda bağlanırsa tablonun
üst kısmında olan metal anot olur ve korozyona uğrar. |
Deniz
Suyu İçinde Bazı Metallerin Galvanik Potansiyel
Değerleri |
|
Magnezyum |
-1.48
V |
Çinko |
-1.03
V |
Alüminyum |
-0.79
V |
Dövme Demir
ve Karbon Çeliği |
-0.61
V |
Dökme Demir |
-0.60
V |
Paslanmaz Çelik
Tip 430 AISI ( 17 % Cr ) |
-0.57
V |
Paslanmaz Çelik
Tip 304 AISI (18 % Cr,18 % Ni) |
-0.53
V |
|
Sarı Piriç |
-0.40
V |
Kızıl Pirinç |
-0.38
V |
Bakır |
-0.36
V |
Alüminyum Bronzu
|
-0.32
V |
Nikel |
-0.20
V |
Titanyum |
-0.15
V |
Monel |
-0.08
V |
|
. |
6-
Tutya ile Çinko Anot Aynı Şeyler midir ? |
|
Evet Türkiye’de çinko
anota özellikle denizcilik sektöründe “ TUTYA “
denilmektedir. İngilizcede çinko anotun karşılığı
“ zinc anod “ tur. |
. |
7-
Tutyaları Sizden Alıcam Ama Ya Çalışmazsa ? |
|
Esen Metal olarak dökmekte
olduğumuz tutyalar uluslar arası standartlara uygun
olarak imal edilmekte ve her dökümün kimyasal ve
elektrokimyasal analizleri yapıldıktan sonra satışa
sunulmaktadır. Müşteriye aldığı tutyaların kimyasal
analiz raporları tutyalarla birlikte verilmektedir.
Ayrıca müşteri aldığı tutyaları istediği yerde kimyasal
analizlerini yaptırabilir. Bu sebeple böyle bir
ihtimal yoktur. |